OBAVEZA OBRAČUNA PDV NA KALO, RASTUR, KVAR I LOM IZNAD KOLIČINE UTVRĐENE NORMATIVOM RASHODA Zakon o porezu na dodatu vrednost član 4 stav 4 tačka 3)

Na rashod (kalo, rastur, kvar i lom) nastao u konkretnom poreskom periodu, PDV se ne obračunava i plaća do količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, ako nadležni poreski organ ne utvrdi drugu količinu

"1. Odredbom člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 86/2004, 61/2005 i 61/2007 - dalje: Zakon) propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.

Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (dalje: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.

Prema odredbi člana 4. stav 4. tačka 3) Zakona, sa prometom dobara uz naknadu izjednačava se i iskazani rashod (kalo, rastur, kvar i lom) iznad količine utvrđene aktom koji donosi Vlada Republike Srbije.

Saglasno odredbi člana 2. Uredbe o količini rashoda (kalo, rastur, kvar i lom) na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost ("Sl. glasnik RS", br. 124/2004 - dalje: Uredba), rashodom se smatraju gubici koji nastaju pri manipulaciji dobrima, kao posledica prirodnih uticaja, tehnološkog procesa ili kao posledica preduzimanja neophodnih radnji u postupku proizvodnje i prometa dobara.

Obveznik poreza na dodatu vrednost (dalje: obveznik) utvrđuje rashod dobara neposredno pošto je određeni rashod nastao ili redovnim ili vanrednim popisom robe u skladištu, stovarištu, magacinu, prodavnici ili drugom sličnom objektu (član 3. stav 1. Uredbe).

Prema odredbi člana 3. stav 2. Uredbe, utvrđivanje rashoda vrši ovlašćeno lice ili popisna komisija obveznika, a o izvršenom popisu obavezno se sastavljaju zapisnik i popisna lista.

U skladu sa odredbama člana 4. st. 1. i 2. Uredbe, porez na dodatu vrednost ne plaća se na rashod iz čl. 2. i 3. ove uredbe do količine utvrđene prema Normativu za utvrđivanje rashoda na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost (dalje: Normativ rashoda), koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo, a za dobra koja nisu obuhvaćena Normativom rashoda, količina rashoda se utvrđuje prema normativu obveznika, ako nadležni poreski organ ne utvrdi drugu količinu.

Normativ rashoda iz stava 1. ovog člana izražava se u procentu od količine robe koja je u određenom poreskom periodu nabavljena, prerađena, proizvedena ili prodata (stav 3. istog člana Uredbe).

• U skladu sa navedenim zakonskim i podzakonskim odredbama, na rashod (kalo, rastur, kvar i lom) nastao u konkretnom poreskom periodu, PDV se ne obračunava i ne plaća do količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, dok se na iznos rashoda iznad količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, PDV obračunava i plaća u skladu sa Zakonom.

• Obveznik PDV utvrđuje rashod za koji ne postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV, za konkretni poreski period, primenom procenta predviđenog Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, na količinu robe (dobara) koja su u tom poreskom periodu nabavljena, prerađena, proizvedena ili prodata, nezavisno od toga da li je rashod dobara utvrdio neposredno pošto je rashod nastao, odnosno redovnim ili vanrednim popisom robe u skladištu, stovarištu, magacinu, prodavnici ili drugom sličnom objektu, bez obzira da li je vršio jedan ili više popisa u toku poreskog perioda.

• Kada obveznik PDV poseduje više objekata u kojima utvrđuje rashod (skladišta, stovarišta, magacine, prodavnice i sl.), u tom slučaju obveznik PDV ima pravo da posebno za svaki objekat predvidi na koju će količinu robe u tom objektu (nabavljene, prerađene, proizvedene ili prodate) primeniti procenat predviđen Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika. Naime, obveznik PDV ima pravo da, primera radi, za jedno skladište (npr. distributivno) utvrdi rashod primenom procenta predviđenog Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, na količinu robe (dobara) koja je u konkretnom poreskom periodu nabavljena, a da za drugo (npr. skladište veleprodaje, odnosno maloprodaje) utvrdi rashod primenom procenta predviđenog Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, na količinu robe (dobara) koja je u konkretnom poreskom periodu prodata. S tim u vezi napominjemo, opredeljivanje obveznika PDV po pitanju količine robe (nabavljene, prodate ...) na koju će primeniti procenat predviđen Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, odnosi se na sve vreste robe (dobara) u konkretnom objektu.

• Ako se utvrđivanje rashoda dobara u distributivnom skladištu vrši primenom procenta predviđenog Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, na količinu robe (dobara) koja je u konkretnom poreskom periodu nabavljena, u količinu robe koja je u tom poreskom periodu nabavljena uračunava se i količina koja je dopremljena iz drugog distributivnog skladišta istog obveznika PDV, uz izdavanje internog dokumenta (npr. prenosnice).

2. Prema odredbama člana 4. stav 4. tačka 1) i člana 4. stav 5. Zakona, sa prometom dobara uz naknadu izjednačava se uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, zaposlenih ili drugih lica, pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno.

U skladu sa odredbom člana 2. stav 1. Pravilnika o utvrđivanju šta se smatra uzimanjem i upotrebom dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika, pružanjem usluga i svakim drugim prometom bez naknade i o utvrđivanju uobičajenih količina poslovnih uzoraka i poklona manje vrednosti ("Sl. glasnik RS", br. 114/2004 - dalje: Pravilnik), uzimanjem dobara, u smislu člana 4. stav 4. tačka 1) Zakona, smatra se uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za sopstvenu potrošnju poreskog obveznika, za lične potrebe osnivača, zaposlenih ili drugih lica (dalje: sopstvena potrošnja).

Prema odredbi člana 3. stav 1. Pravilnika, sopstvenom potrošnjom smatra se i manjak dobara.

Odredbom člana 3. stav 2. Pravilnika propisano je, da se sopstvenom potrošnjom ne smatra manjak dobara koji se može pravdati višom silom ili na drugi propisan način (elementarna nepogoda, krađa, saobraćajni udes i sl.), utvrđen na osnovu akta nadležnog organa, odnosno organizacije, kao i poreski priznat rashod utvrđen u skladu sa propisom kojim se uređuje količina rashoda (kalo, rastur, kvar i lom) na koji se ne plaća PDV.

U skladu sa navedenim zakonskim i podzakonskim odredbama, na manjak dobara koji se ne smatra manjkom dobara iz člana 3. stav 2. Pravilnika, PDV se obračunava i plaća u skladu sa Zakonom, pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa, odnosno plaćen pri uvozu, na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno.

Pri tome napominjemo, manjak dobara utvrđuje se u skladu sa propisima o računovodstvu i reviziji a činjenično stanje od uticaja na postojanje i visinu poreske obaveze u svakom konkretnom slučaju utvrđuje nadležni poreski organ u skladu sa načelima predviđenim propisima kojima se uređuju poreski postupak i poreska administracija.

3. Povodom pitanja koje se odnosi na formiranje nabavne cene uvezene robe, obaveštavamo vas da davanje odgovora na predmetno pitanje nije u nadležnosti Sektora za fiskalni sistem."

 

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 413-00-337/2010-04 od 29.3.2010. godine)